Een reactie van Jessica

Op 3 september jongstleden kreeg ik via de email een reactie van Jessica op mijn artikel over de alsmaar stijgende zorgkosten ( zie 16 Juli 2012). Ik heb gemeend haar reactie, zonder verdere verwijzing naar haar adres, hier te moeten weergeven om op een open en transparante wijze de discussie naar marktwerking in de zorg op dit weblog een intressant vervolg te kunnen geven.

Het woord is aan Jessica:

Met grote verbazing heb ik zojuist uw blog over de aanpak van de rijzende zorgkosten gelezen. Dat ik de tijd heb genomen om u te mailen is omdat ik verder wil gaan dan de relatief radicale reacties die de 140 tekens op twitter toelaten.

U spreekt van marktwerking in de zorg. Ik vraag me af, welke marktwerking? Plat economisch gezegd is marktwerking het afstemmen van vraag en aanbod, wat er met een natuurlijke beweging voor zorgt dat de aanbodkant wordt geoptimaliseerd. Dat dit idee de kop op heeft gestoken in de zorg is te wijten aan de eerdere wachtlijsten, inefficientie en oplopende kosten - men stelde vast dat het zo niet verder kon, zeker niet met de aankomende vergrijzing. Kijkend naar de huidige zorg zijn er inderdaad aspecten die duiden op marktwerking - het hebben over optimalisatie/ specialisatie binnen ziekenhuizen, samenwerkingen en zelfs eventuele sluitingen van onderpresterende eenheden. Anderzijds is er juist een gebrek aan marktwerking: verzekeraars hebben een acceptatieplicht mbt verzekerden, mogen daarnaast geen declaraties weigeren:
waar de patient ook is geweest v behandeling - er moet vergoed worden. Dat wellicht dezelfde zorg ergens anders van betere kwaliteit is, en goedkoper, gaat er nog niet aan - men ziet de verzekeraars als winstazende bedrijven die het slechtste met ze voor voorheeft. Opmerkelijk, gezien dat de marktwerking ervoor zou zorgen dat verzekeraars hier selectief in kunnen gaan worden en kunnen focussen op hoogstaande zorg kwaliteit, en dus zelf efficient zouden kunnen functioneren in het belang van de patient: wat mij betreft een ideale oplossing. Dat complete ziekenhuizen hier tegen ageren is natuurlijk logisch: clientèle zal verdwijnen en eenheden zullen moeten sluiten. 

Bovenstaande klinkt u wellicht in de oren als een plat economisch en commercieel verhaal - graag wil ik erop wijzen dat in de plannen v marktwerking wel aandacht wordt besteed aan uitzondering: mensen met excessieve zorg, mensen die het niet kunnen betalen en etc. Het doel is niet om een markt open te gooien a la de wasmiddelen industrie (om maar wat te noemen). Doordat verzekeraars binnen de marktwerking zich kunnen richten op kwaliteit kunnen ze op de lange termijn zelfs premies verlagen en zich gaan focussen op preventie: iets wat ik zelf nu al ervaar doordat mijn fitness abonnement deels wordt vergoed, en wat mij betreft een positieve ontwikkeling. 

Dat de marktwerking daarnaast op zoveel tegenstand stuit van de artsen is 100% verklaarbaar, gezien het feit dat zij nu niet meer klakkeloos op een financiële injectie, ofwel budgettering, kunnen rekenen maar worden afgerekend op prestaties. Dit leidt momenteel tot een goed staaltje bureaucratie, iets wat te wijten is aan de prille en onvolledige staat van de marktwerking: dit verdwijnt natuurlijkerwijs naarmate resultaten, optimalisatie van de aanbodkant in de zorg, worden geboekt. Gevolg is nu wel dat artsen in de clinch liggen met het ziekenhuis management, welke de regels van de prille marktwerking wél voelt gelden - gevolg is uiteraard conflict. Wie hierbij aan het langste eind trekt wordt duidelijk als je kijkt naar hoe vaak een gemiddeld ziekenhuisbestuur wisselt: de artsen hebben de machtspositie, zonder hen geen ziekenhuis. Mijn persoonlijke beeld van artsen wordt hierbij nog naar beneden gehaald vanwege hun grote lobby in Den Haag en een aantal andere kleinere zaken. Voorbeeld is hiervan is het klein houden van opleidingen geneeskunde: op deze manier blijven ze 'schaars' en kunnen ze een argument op tafel leggen voor hun hoge salarissen. 

Dan heb ik het nog niet eens gehad over de mijns inziens (vergeleken bij bovenstaande) loze kreten: topsalarissen in de zorg? Vind het jammer dat als dhr. Roemer het heeft over 7 miljoen voor 5 Achmea topmannen, hij niet erkent dat 1 van deze 5 mannen slechts over zorg gaat (er zijn 5 verschillende takken binnen Achmea, o.a. levensverzekering). 
Dat deze persoon een eenheid leidt die zich tussen de beleid makende en uitvoerende macht bevindt, en dus echt wel vaardigheden moet hebben, rechtvaardigt voor mij grotendeels het salaris: het is en blijft een privaat bedrijf. Dat deze zelf ook zo efficient mogelijk wil functioneren in de zorg, en liefst op een manier waarbij iedereen baat heeft, lijkt men te vergeten. Over de topsalarissen van ziekenhuisbestuur ben ik wel kritisch - het is en blijft een overheidsinstelling, in mijn ogen raar als de top daarvan excessief zou verdienen. In mijn ogen dan ook een aandachtspunt, maar niet 1 die ons van de stijgende zorgkosten kan redden!

Ik kijk uit naar uw antwoord! 

Met vriendelijke groet,

Jessica