Dubieuze grondtransacties Blauwestad

Op zaterdag 29 mei 2010 bracht het journalistieke onderzoeksprogramma Argos van de gezamenlijke omroepen VARA en VPRO een uitzending die grotendeels ging over mogelijke dubieuze grondtransacties in de Blauwestad. In deze uitzending werd melding gemaakt van de ware reden waarom de Publiek Private Samenwerking (PPS) tussen de Provincie Groningen en de laatst overgebleven marktpartij Koops in 2009 tot een knallend einde is gekomen. Anders dan naar buiten is gebracht lag er vermoedelijk een geslepen constructie binnen bouwconcern Koops aan ten grondslag, waarbij gronden van de provincie werden overgenomen door Koops en ondergebracht in een speciaal daartoe opgezette ontwikkelingsmaatschappij binnen het concern. Contractueel heeft Koops zich inderdaad ook verplicht tot de afname van kavels voor een bedrag van 10 miljoen euro per jaar (10 jaar lang), om deze kavels vervolgens bebouwd weer door te verkopen aan de eindgebruikers, in casu de particulieren welke een woning willen aankopen. Het intern doorsluizen van de gronden naar een andere daartoe opgezette BV binnen Koops was niet afgesproken. Dat deze gronden naar de eigen ontwikkelingsmaatschappij werden doorgezet tegen prijzen welke onder de kostprijs lagen en zonder hierbij rente te berekenen maakt de boel, volgens oud-gedeputeerde Calon nogal dubieus, omdat daarmee onvoldoende waarde in de holding werd gecreëerd om nog langer aan de aankoopverplichting voor de komende jaren te kunnen voldoen. In het ergste geval had men de ontwikkelingsmaatschappij kunnen laten ploffen, waarbij de gronden inmiddels van de provincie waren vervreemd.


Juist om te verkomen dat er dubieuze grondtransacties zouden gaan plaatsvinden had de provincie een waarborg ingebouwd in het samenwerkingscontract met de private partners, waarbij van de concept grondtransactieovereenkomst een exemplaar door het notariskantoor ter inzage naar de provincie moest worden gestuurd. Er gold dan een periode van een week, waarbij eventueel bezwaar gemaakt kon worden tegen de voorgenomen transactie. In het geval van de verkoop van 2 kavels (waarde 4 miljoen euro) in de zomer van 2008 heeft deze procedure volgens Argos niet gewerkt, omdat het notariskantoor de grondaankoop heeft laten passeren zonder de provincie hiervan, middels de conceptovereenkomst, hiervan op de hoogte te stellen. Een tweede transactie van 4 kavels met een waarde van 30 miljoen euro zou op dezelfde wijze zijn overgegaan, ware het niet dat de provincie hier op tijd lucht van heeft gekregen en alsnog het concept van de transactieovereenkomst heeft opgeëist, welke inderdaad alsnog is toegestuurd, echter wel met een neerwaartse bijstelling van de grondprijzen voor deze kavels. Dat het notariskantoor op een dergelijke wijze, tegen de gemaakte contractuele afspraken in zo heeft gehandeld is laakbaar te noemen en doet zeker afbreuk aan de goede reputatie van dit gerenommeerde kantoor. Het feit dat het zo gelopen is werd afgedaan als een fout en de daarbij betrokken medewerker is inmiddels ontslagen.

Maar handelde het notariskantoor nu echt zo stom of was er wellicht sprake van opzet. Opmerkelijk hierbij is nog te vermelden dat de opdrachtgever van de transacties de directeur van de Blauwestad BV is geweest. Deze functionaris werd voor de helft van zijn salaris betaald door de provincie Groningen en voor de andere helft door de private marktpartij Koops. Dat het vertrek van deze directeur, anders dan naar buiten is gebracht, te maken heeft gehad met “grondtransacties” blijkt kennelijk uit notulen van besloten vergaderingen binnen de provinciale staten en waarover Argos beschikt. Al met al een merkwaardige gang van zaken, indien de inhoud van het programma waar mocht blijken te zijn. De econoom Heertje die, ere wie ere toekomt, door de statenfractie van de SP is benadert om het project Blauwestad te volgen, spreekt zelfs dat er naar zijn oordeel genoeg aan de hand is om justitie hierin te gaan betrekken en daar kan ik het gelet op de noodzakelijke transparantie binnen het openbaar bestuur alleen maar van harte mee eens zijn. Tenslotte praten we over 100 miljoen euro overheidsgeld dat de provincie tot nu toe in het Blauwestad project heeft gestoken. Inmiddels is de Publiek Private Samenwerking zoals gezegd definitief beëindigd en is er nu sprake van een Publiek Publieke Samenwerking, waarin de provincie en de gemeente Oldambt samen met elkaar optrekken. Ook hierbij is het noodzakelijk om politiek scherp te blijven.

Beluister de uitzending van Argos hier nog eens rustig op je gemak.